ประวัติ พระพิมลธรรม วัดอรุณราชวราราม

พระพิมลธรรม มีนามเดิมว่า นาค เป็นชาวบ้านบางพูน จังหวัดปทุมธานี เกิดเมื่อวันศุกร์ ขึ้น 5 ค่ำ เดือนยี่ ปีวอก จ.ศ. 1234 ตรงกับวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2415 (นับแบบปัจจุบันเป็น พ.ศ. 2416) เมื่ออายุ 12 ปี ได้บรรพชาเป็นสามเณรอยู่กับเจ้าอธิการหว่าง วัดสารพัดช่าง (ภายหลังเป็นพระครูธรรมานุสารี วัดเทียนถวาย) ได้เข้าสอบครั้งแรกในปีขาล พ.ศ. 2433 ได้เปรียญธรรม 4 ประโยค เมื่ออายุครบอุปสมบท อาจารย์จึงนำมาฝากกับพระธรรมวโรดม (แดง สีลวฑฺฒโน) วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร[1]

พ.ศ. 2435 ปีมะโรง ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ โดยมีสมเด็จพระวันรัต (แดง สีลวฑฺฒโน) เป็นพระอุปัชฌาย์ จากนั้นอยู่ศึกษาพระปริยัติธรรมกับสมเด็จพระอุปัชฌาย์บ้าง กับพระยาธรรมปรีชา (ทิม) บ้าง แล้วเข้าสอบเป็นครั้งที่สองในปีมะเมีย พ.ศ. 2437 ได้อีก 2 ประโยคเป็นเปรียญธรรม 6 ประโยค และเข้าสอบครั้งสุดท้ายในปีจอ พ.ศ. 2441 เป็นเปรียญธรรม 7 ประโยค

วันที่ 22 มิถุนายน พ.ศ. 2453 ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรสถาปนาเป็นเจ้าคณะมณฑลชุมพร

สมณศักดิ์

10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระศรีสมโพธิ มีนิตยภัตราคาเดือนละ 4 ตำลึง
30 ธันวาคม พ.ศ. 2461 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชเวที ตรีปิฎกภูษิต ธรรมบัณฑิตยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี
24 กันยายน พ.ศ. 2464 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพสุธี ธรรมปรีชาประยุต สุทธปริยัติธร ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี
6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมดิลก ศากยบุตติยนายกตรีปิฎกบัณฑิต ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี
6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองฝ่ายอรัณยวาสี (ชั้นธรรมพิเศษ) ที่ พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ ญาณวิสุทธิจริยาปริณายก ตรีปิฎกคุณาลังการ นานาสถานราชคมนีย์ สาธุการีธรรมากร สุนทรศีลาทิขันธ์
19 กันยายน พ.ศ. 2482 เป็นพระราชาคณะรองเจ้าคณะหนเหนือที่ พระพิมลธรรม มหันตคุณ วิบุลยปรีชาญาณนายก ตรีปิฎกคุณาลังการภูษิต อุดรทิศคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี

มรณภาพ
พระพิมลธรรม ถึงแก่มรณภาพเมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2488[11] สิริอายุได้ 72 ปี 193 วัน